حکمتنامه ۹ – وای به وقتی که ورق برگردد!
قرآن از مردم میخواهد که نسبت به دین و شخصیتهای دینی خود غلو نکنند. در روایات ائمه نیز شیعیان از نسبت دادن چیزی به ائمه که خود آنها به خود نسبت ندادهاند منع شدهاند.
قرآن از مردم میخواهد که نسبت به دین و شخصیتهای دینی خود غلو نکنند. در روایات ائمه نیز شیعیان از نسبت دادن چیزی به ائمه که خود آنها به خود نسبت ندادهاند منع شدهاند.
از این انسان به شگفت آیید، با قطعهای «پی» ميبيند، با «گوشتی» سخن ميگويد، با «استخوانی» ميشنود و از «شکافی» نفس ميکِشد.
صدقه و کمک به نيازمندان، داروی مؤثری است. اعمالی که انسانها در اين دنيا انجام میدهند، همان چیزی است که در آخرت در پی آن هستند.
سينه عاقل، صندوقچه اسرار اوست و خوشرويى، دام دوستى است و بردبارى، گور زشتيها. آشتى جويى، سرپوش عيبها است. هر كه از خود راضی بود، خشمگين نسبت به او بسيار است.
امیرالمومنین، در قسمت دیگری از آنچه که سید رضی از توصیه امیر المومنین به مالک اشتر نقل کرده است به توصیف سه موضوع مرتبط با یکدیگر یعنی علم، ادب و فکر اشاره فرموده است.
امیرالمومنین(ع) در ادامه توصیههای خود به مالک اشتر، به وصف پنج صفت عجز، صبر، زهد، ورع و رضا اشاره میکنند.
حضرت در مقامِ بیانِ خوب یا بد بودن فقیر و ثروتمند نیستند. بلکه ایشان حقایقی را که در جامعه وجود دارد، توصیف میکنند. اصولاً در تفکر دینی، خوب یا بد بودنِ فقیر و ثروتمند، معنا ندارد. به عبارتی فقر و ثروت، وسیلة آزمایش انسانها است.
انسان باید اعتماد به نفس داشته باشد یعنی استعداد و تواناییهای خود را باورداشته باشد، نه خود را دست کم بگیرد و نه تکبر داشته باشد و بر استعدادهای واقعی خود تکیه کند. بنابراین نباید رفتاری نشان دهد که باعث خواری و ذلت او میشود.
خداوند در قرآن کریم میفرماید: «وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولًا؛ چيزى را كه به آن علم ندارى، دنبال نكن زيرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد».
اين فرمانى است كه أميرالمومنین (عليه السّلام) به محمّد بن أبي بكر در وقتى كه از طرف وى والى مصر بود نوشت: