حکمت‌نامه ۱ – وسیله اهداف دیگران نشویم

«كُنْ فِي الْفِتْنَةِ كَابْنِ اللَّبُونِ لَا ظَهْرٌ فَيُرْكَبَ وَ لَا ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ».

امیرالمومنین(ع) عليه‌السلام فرمودند: در فتنه‌ها همچون شتر کم سن و سالی باش که نه پشتی دارد تا سوار آن شوند و نه پستانی دارد تا آن را بدوشند.

عرب به شتر دو ساله، «ابْنِ اللَّبُون» می‌گوید. فتنه، به معنای آشوب و هرج و مرج است. امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: در آشوب‌ و نزاع‌های اجتماعی که مشخّص نیست حق با کدام طرف است، مانند بچّه شتر باش. خصوصیت بچّه شتر این است که پشت محکمی ندارد تا بر آن بار بگذارند یا از او سواری بکشند و شیری هم ندارد تا او را بدوشند. در فتنه‌ها معمولاً دو طرف، با هم درگیر می‌شوند و برای پیروزی خود به دنبال هوادارانی هستند تا آنان را قربانیِ امیال خود کنند. هر کدام از دو طرف می‌خواهند برای رسیدن به اهداف خود، از دیگران به نفع خود بهره‌برداری کنند. در چنین شرایطی نباید به هیچ‌کدام از طرفین، فرصت داد تا از ما سوء استفاده کنند. در جایی که حق و باطل را نمی‌شناسید، بی‌طرف بمانید.

خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولًا؛ چيزى را كه به آن علم ندارى، دنبال نكن زيرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد». سورۀ اسراء، آیه ۳۶.

/انتهای متن

محمد نصر اصفهانی

نويسنده اين مباحث، از دانش آموختگان حوزه و دانشگاه بوده و در حوزه قرآن، نهج البلاغه، كلام جديد، اخلاق، تاريخ اسلام و سياست آثاري دارند.

مطالب مرتبط