برچسب: اخلاق

با وجود تب جداسازی دین از زندگی، در تاریخ معاصر، باید به این حقیقت توجه داشت که اولاً اگر بخواهیم بین دستاوردهای بشر و دین تفکیک قائل شویم، مادی‌ترین آن به بشر و معنوی‌ترین آن به دین مربوط است و آنچه بینابین آن قرار دارد محصول مشترک بشر و دین است. پس آنچه تمدن و دستاورد بشری تلقی می‌شود دستاورد خالص بشر نیست بلکه محصول مشترک دین و غیردین است. امروزه با همین محصول مشترک تاریخی می‌توان زندگی داشت و نام آن را غیردینی نهاد ولی نمی‌توان دیندار ماند. ثانیاً دین برای خوب زیستن و خوب مردن انسان است. دین قصد دخالت در امور بشری را ندارد و درصدد جانشینی امور بشری هم نیست. با توجه به ادله و شواهدی که گذشت، هر قاعده اجتماعی انسانی، که عقلانی، علمی و یا عرفی‌غیرجاهلانه بود، دین مروج و مبلغ آن بوده و خواهد بود. ترویج این امور، چه از جانب عقلای بشر و چه از جانب شرع، از نظر اهمیت تفاوتی با یکدیگر ندارند چون یک منشأ دارند و در حقیقت این امور همان چیزی هستند که بشر به عنوان مشیت پروردگار خود، در عالم دنیا کشف کرده و از آن تبعیت می‌کند. با این تفاوت که شخص معتقد به دین باید انگیزه بیشتری نسبت به دیگران در عمل به این قواعد داشته باشد چون به آثار قربی و اخروی آن هم باور دارد. محروم کردن جامعه اسلامی از عقل، علم و عرف زمانه مخالف رویه قرآن و سنت است و اگر مشاهده می‌شود که در جوامع دینی به قواعد عرفی، عقلی و علمی بی‌توجهی می‌شود یا به دلیل ضعف اعتقاد یا به دلیل ضعف بینش و یا به دلیل ناآگاهی و جهالت آنها است.

در مورد اینکه چه چیز به یک فعل، ارزش اخلاقی – مثبت یا منفی – می دهد، مبانی مختلفی وجود دارد. علامه سید محمد حسین طباطبایی(ره) از فیلسوفان مسلمان معاصری است که در این مورد بیش از همه، حکمای مسلمان دیگر بحث کرده است.

اخلاق مبارزه به‌عنوان یک شعبه از دانش اخلاق کاربردی بر مبنای اخلاق فضیلت‌گرا می‌تواند مد نظر قرار گیرد و مبارزه امام حسین(ع) به‌عنوان منبع اخلاق مبارزه، نمادی از مشروعیت مبارزه و تضمینی برای سلامت مبارزه از نظر انسانی و دینی است.

رسول گرامی اسلام(ص) در قرآن کریم به عنوان شخصی دارای خُلق و خوی عظیم معرفی شده است. خود پیامبر(ص) نیز هدف بعثت خویش را تکمیل مکارم اخلاق اعلام کرده است.