دعا در قرآن
دعا، خواندن خدا، درخواست از او،
هر کس در آسمان‌ها و زمین است از او درخواست می‌کند. او هر روز در کاری است (الرّحمن/۲۹). [هر کس در آسمان‌ها و زمین است] همگی دعا و تسبیح خود را می‌دانند (نور/۴۱). ای مردم شما به خدا نیازمند هستید و خدا است که بی‌نیاز و ستوده است (فاطر/۱۵). من نزدیک هستم. دعای دعاکننده را هنگامی که مرا بخواند، اجابت می‌کنم پس باید مرا اجابت کنند و به من ایمان بیاورند تا رشد یابند (بقره/۱۸۶). پروردگار شما فرمود: مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. در حقیقت کسانی که از پرستش من کبر ورزند به زودی سرافکنده در دوزخ وارد می‌شوند (غافر/۶۰).
زیباترین نام‌ها به خدا تعلّق دارد پس او را با آن نام‌ها بخوانید (اعراف/۱۸۰). بگو، خواه الله را بخوانید یا رحمان را بخوانید، هر کدام را بخوانید، نام‌های نیکوتر، تنها از آن او است (اسراء/۱۱۰). بگو، پروردگار من فرمان داده خدا را در حالی که عبادت را برای او خالص می‌گردانید، بخوانید (اعراف/۲۹). اوست زنده‌ای که خدایی جز او نیست پس او را در حالی که عبادت را برای او خالص می‌گردانید، بخوانید (غافر/۶۵). اوست کسی که نشانه‌های خود را به شما می‌نمایاند و برای شما از آسمان روزی می‌فرستد. جز آن کس که توبه‌کار است، پند نمی‌گیرد پس خدا را در حالی که عبادت را برای او خالص می‌گردانید، بخوانید هر چند کافران خوش نداشته باشند (غافر/۱۳-۱۴). سجده‌گاه‌ها ویژه خداست پس هیچ کس را با خدا نخوانید (جن/۱۸). پروردگار خود را به زاری و نهانی بخوانید زیرا او متجاوزان را دوست ندارد (اعراف/۵۵). با بیم و امید خدا را بخوانید زیرا رحمت او به نیکوکاران نزدیک است (اعراف/۵۶). تنها کسانی به آیات ما ایمان می‌آورند که … و پروردگار خود را از روی بیم و امید می‌خوانند (سجده/۱۵-۱۶).
کیست که درمانده را چون او را بخواند، اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌گرداند؟ … چه اندک متذکّر می‌شوید (نمل/۶۲). از هر چه از او خواسته‌اید به شما داده است. اگر [بخواهید] نعمت خدا را بشمارید نمی‌توانید آن را به شمار درآورید. قطعاً انسان ستم‌پیشه ناسپاس است (ابراهیم/۳۴). [خدا دعای] کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، اجابت می‌کند و از فضل خود به آنان زیاده می‌دهد ولی کافران را عذاب سخت خواهد بود. اگر خدا روزی را برای بندگان خود وسعت می‌داد، مسلماً در زمین سر به عصیان برمی‌داشتند لیکن به اندازه‌ای که می‌خواهد، فرو می‌آورد . بی‌گمان او به بندگان خود آگاه و بیناست. اوست کسی که پس از آن‌که ناامید شدند، باران را می‌فرستد و رحمت خود را می‌گسترد. او سرور ستوده است (شوری/۲۶-۲۸). بندگان [خدای] رحمان کسانی هستند که آنها با خدا، معبود دیگری نمی‌خوانند (فرقان/۶۸).
انسان [از روی نادانی همان گونه که] خیر را می‌خواند، شرّ را می‌خواند. او همواره شتاب‌زده است (اسراء/۱۱). انسان از دعای خیر خسته نمی‌شود. چون شرّی به او برسد مأیوس و ناامید می‌شود (فصّلت/۴۹). چون نعمتی به او ببخشیم، روی برمی‌تابد و با تکبّر کناره می‌گیرد. چون شرّی به او برسد، دست به دعای فراوان برمی‌دارد (فصّلت/۵۱). چون به مردم زیانی برسد، پروردگار خود را، در حالی که به درگاه او توبه می‌کنند، می‌خوانند. آنگاه که از جانب خود، رحمتی به آنان بچشانیم ناگاه دسته‌ای از آنان به پروردگار خود شرک می‌ورزند تا آنچه را به آنها داده‌ایم، ناسپاسی کنند پس بهره‌مند شوید که به زودی خواهید دانست (روم/۳۳-۳۴). چون به انسان زیانی برسد پروردگار خود را، در حالی که به سوی او بازگشت می‌کند، می‌خواند سپس چون از جانب خود نعمتی به او عطا کند آنچه را قبلاً خدا را برای رفع آن می‌خواند، فراموش می‌کند و برای خدا همتایانی قرار می‌دهد تا [مردم را] از راه او گمراه گرداند. بگو، به کفر خود اندکی برخوردار شو. تو اهل آتش هستی (زمر/۸). چون به انسان زیانی برسد، ما را می‌خواند سپس چون نعمتی از جانب خود به او عطا کنیم، می‌گوید: تنها آن را به دانش خود یافته‌ام. [چنین نیست]. بلکه آزمایشی است ولی بیشتر آنان نمی‌دانند (زمر/۴۹). چون به انسان زیانی برسد ما را به پهلو خوابیده، نشسته یا ایستاده می‌خواند. چون گرفتاری او را برطرف کنیم، چنان می‌شود که گویی ما را برای زیانی که به او رسیده، نخوانده است. این‌گونه برای اسرافکاران آنچه انجام می‌دادند، زینت داده شده است (یونس/۱۲).
هنگامی که در کشتی سوار می‌شوند خدا در حالی که عبادت را برای او خالص کرده‌اند، می‌خوانند. چون آنان را به سوی خشکی برساند و نجات دهد، ناگاه آنان شرک می‌ورزند تا به آنچه به آنها داده‌ایم ناسپاسی کنند. از آنچه می‌خواهند، بهره‌مند شوند امّا به زودی خواهند دانست (عنکبوت/۶۵-۶۶). چون موجی کوه‌آسا آنان را فراگیرد، خدا را بخوانند و دین خود را برای او خالص گردانند و چون آنان را نجات داد و به خشکی رساند، برخی از آنان میانه‌رو هستند. نشانه‌های ما را جز، هر خائن ناسپاسی انکار نمی‌کند (لقمان/۳۲). چون در دریا به شما صدمه‌ای برسد هر کس را می‌خوانید، ناپدید می‌گردد جز او. چون [خدا] شما را به سوی خشکی رسانید، روی‌گردان می‌شوید. انسان همواره ناسپاس است (اسراء/۶۷). [خدا] کسی است که شما را در خشکی و دریا می‌گرداند. تا هنگامی که در کشتی‌ها باشید و آنها با بادی خوش آنان را ببرند، به آن شاد می‌شوند، ناگاه بادی سخت بر آنها بوزد و موج از هر طرف بر آنان بتازد و یقین کنند که در محاصره افتاده‌اند. در آن حال خدا را خالصانه می‌خوانند که اگر ما را از این [حادثه] نجات دهی، قطعاً از سپاسگزاران خواهیم شد (یونس/۲۲).
بگو، چه کسی شما را از تاریکی‌های خشکی و دریا می‌رهاند؟ در حالی که او را به زاری و پنهانی می‌خوانید که اگر ما را از این [حادثه] برهاند قطعاً از سپاسگزاران باشیم (انعام/۶۳). اوست کسی که شما را از نفس واحدی آفرید و جفت او را از آن پدید آورد … چون [همسر او] سنگین بار شد، خدا، پروردگار خود را خواندند که اگر فرزند شایسته‌ای به ما دهی، قطعاً از سپاسگزاران خواهیم شد پس چون به آن دو فرزند شایسته‌ای داد، در آنچه به آنان داده بود، برای او شریکانی قرار دادند (اعراف/۱۸۹-۱۹۰).
خدا خود حق است و آنچه به جای او می‌خوانند، باطل است (حج/۶۲؛ لقمان/۳۰). [مشرکان] به جای خدا جز [بت‌های] مادینه را نمی‌خوانند و جز شیطان سرکش را نمی‌خوانند (نساء/۱۱۷). خدا هر آنچه را جز او می‌خوانند، می‌داند (عنکبوت/۴۲). کسانی را که به جز خدا می‌خوانند چیزی نمی‌آفرینند، در حالی که خود آفریده می‌شوند. مردگان هستند نه زندگان، نمی‌دانند چه موقع برانگیخته خواهند شد (نحل/۲۰-۲۱). ای مردم مَثَلی زده شد پس به آن گوش دهید. کسانی که جز خدا می‌خوانید، هرگز مگسی نمی‌آفرینند هر چند برای آن اجتماع کنند. اگر آن مگس چیزی از آنان برباید، نمی‌توانند آن را باز پس گیرند. طالب و مطلوب هر دو ناتوان هستند (حج/۷۳). کسانی را که جز خدا پنداشته‌اید، بخوانید. آنان هم‌وزن ذرّه‌ای نه در آسمان‌ها و نه در زمین مالک نیستند و در آن دو، شرکتی ندارند. برای او از میان آنان هیچ پشتیبانی نیست (سبأ/۲۲). کسانی را که جز او می‌خوانید، مالک پوست هستۀ خرمایی نیستند. اگر آنها را بخوانید، دعای شما را نمی‌شنوند. اگر بشنوند شما را اجابت نمی‌کنند. روز قیامت شرک شما را انکار می‌کنند (فاطر/۱۳-۱۴). در حقیقت کسانی را که به جای خدا می‌خوانید، بندگانی مثل شما هستند. پس آنها را بخوانید، اگر راست می‌گویید، باید شما را اجابت کنند. آیا آنها پاهایی دارند که با آن راه بروند یا دست‌هایی دارند که با آن بگیرند یا چشمانی دارند که با آن بنگرند یا گوش‌هایی دارند که با آن بشنوند؟ بگو، شریکان خود را بخوانید آنگاه علیه من نیرنگ کنید و مرا مهلت ندهید (اعراف/۱۹۴-۱۹۵). کسانی را که جز او می‌خوانند هیچ جوابی به آنان نمی‌دهند، مگر مانند کسی که دو دست خود را به سوی آب بگشاید تا [آب] به دهان او برسد، در حالی که به او نخواهد رسید. دعای کافران جز در بیراهه نیست (رعد/۱۴).
آنان که به جای خدا می‌خوانید نه می‌توانند شما را یاری کنند و نه خود را یاری کنند (اعراف/۱۹۷). کسانی که به جای او می‌خوانند اختیار شفاعت ندارند مگر کسانی که به حق گواهی داده باشند و بدانند (زخرف/۸۶). کسانی که در برابر او می‌خوانند، به چیزی داوری نمی‌کنند (غافر/۲۰). کسانی که آنان می‌خوانند، خود به سوی پروردگار خود در پی یافتن وسیله برای تقرّب هستند [تا بدانند] کدام یک از آنها به او نزدیک‌تر هستند. به رحمت او امیدوارند و از عذاب او می‌ترسند زیرا عذاب پروردگار تو همواره حذرکردنی است (اسراء/۵۷).
از مردم کسی است که خدا را در حاشیه می‌پرستد … به جای خدا چیزی را می‌خواند که نه زیانی به او می‌رساند و نه سود می‌دهد. این آن گمراهی دور و دراز است. کسی را می‌خواند که زیان او نزدیک‌تر از سود است. وه چه بد مولای و چه بد همدمی است (حج/۱۱-۱۳). کیست گمراه‌تر از آن کس که به جای خدا، کسی را می‌خواند که تا روز قیامت او را پاسخ نمی‌دهد. آنها از اینان بی‌خبر هستند (احقاف/۵). کسانی که غیر از خدا، شریکانی را می‌خوانند [از آن شریکان] پیروی نمی‌کنند. اینان جز از گمان، پیروی نمی‌کنند و جز گمان نمی‌برند (یونس/۶۶). هرکس با خدا معبود دیگری را بخواند که هیچ برهانی برای آن ندارد، حساب او با پروردگارش خواهد بود. در حقیقت کافران رستگار نمی‌شوند (مومنون/۱۱۷).
معبودانی را که جز خدا می‌خوانند، دشنام ندهید، زیرا آنها از روی دشمنی، به نادانی خدا را دشنام خواهند داد (انعام/۱۰۸).
دعا- اقوام، به راستی نوح ما را ندا داد و چه نیک اجابت‌کننده بودیم (صافّات/۷۵). نوح آنگاه که پیش از [سایر پیامبران] ندا داد پس ما او را اجابت کردیم. او را با خانواده‌اش از بلای بزرگ رهانیدیم (انبیاء/۷۶). او پروردگار خود را خواند که من مغلوب هستم پس انتقام بگیر (قمر/۱۰). به او وحی کردیم که زیر نظر ما و به وحی ما کشتی بساز. چون فرمان ما رسید و تنور به فوران آمد، از هر نوع یک جفت و هم‌چنین خانواده‌ات را وارد کشتی کن به جز کسی که حکم عذاب بر او صادر شده است. درباره کسانی که ظلم کرده‌اند، با من سخن نگو زیرا آنها غرق‌شدنی هستند (مؤمنون/۲۷-۲۹). پس درهای آسمان را به آبی سیل‌آسا گشودیم (قمر/۱۱). نوح پروردگار خود را ندا داد و گفت: پروردگارا، پسرم از کسان من است و قطعاً وعده تو راست است. تو بهترین داوران هستی. فرمود: ای نوح، در حقیقت او از کسان تو نیست. او عملی ناصالح است پس چیزی را که به آن علم نداری از من نخواه. به تو اندرز می‌دهم مبادا از جاهلان باشی. او گفت: پروردگارا، من به تو پناه می‌برم از این‌که از تو چیزی بخواهم که به آن علم ندارم. اگر مرا نیامرزی و به من رحم نکنی، از زیانکاران باشم (هود/۴۵-۴۷). پس او و هر کس را در آن کشتیِ انباشته با او بود، نجات دادیم آنگاه باقی‌ماندگان را غرق کردیم (شعراء/۱۱۹-۱۲۰).
[صالح] گفت: ای قوم من، خدا را بپرستید. برای شما هیچ معبودی جز او نیست. او شما را از زمین پدید آورد. شما را در آن استقرار داد پس از او آمرزش بخواهید آنگاه به درگاه او توبه کنید که پروردگارم نزدیک و اجابت کننده است (هود/۶۱).
ابراهیم [به قوم خود] گفت: آیا وقتی بت‌ها را می‌خوانید، از شما می‌شنوند؟ یا به شما سود و زیان می‌رسانند (شعراء/۷۲-۷۳)؟ از شما و از آنچه غیر خدا می‌خوانید، کناره می‌گیرم و پروردگار خود را می‌خوانم. امیدوارم در خواندنِ پروردگارم ناامید نباشم (مریم/۴۸).
[یعقوب] گفت: من تنها، از درد و اندوه خود به خدا می‌نالم. از خدا چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید (یوسف/۸۶). [پسران یعقوب] گفتند: ای پدر، برای گناهان ما آمرزش بخواه زیرا ما خطاکار بودیم. گفت: به زودی از پروردگار خود برای شما آمرزش می‌خواهم. او قطعاً آمرزنده مهربان است (یوسف/۹۷-۹۸).
هنگامی که موسی برای قوم خود آب خواست، گفتیم: با عصای خود بر آن تخته سنگ بزن پس دوازده چشمه از آن جوشیدن گرفت. هر قبیله‌ای آبشخور خود را شناخت. [گفتیم:] از روزی خدا بخورید و بیاشامید و در زمین فساد نکنید (بقره/۶۰). چون گفتید: ای موسی، هرگز بر یک خوراک تاب نیاوریم. از خدای خود برای ما بخواه تا از آنچه زمین می‌رویاند از سبزی، خیار، سیر، عدس و پیاز، برای ما برویاند. موسی گفت: آیا به جای چیز بهتر خواهان چیز پست‌تر هستید؟ پس به شهر فرود آیید که آنچه را خواسته‌اید، برای شما هست (بقره/۶۱). گفتند: پروردگار خود را برای ما بخوان تا بر ما روشن سازد که آن [گاو قربانی] چگونه است. گفت: او می‌فرماید آن گاوی است نه پیر و نه خردسال بلکه میانسالی بین آن دو است پس آنچه دستور یافته‌اید، انجام دهید. گفتند: پروردگار خود را بخوان تا برای ما روشن کند رنگ آن چگونه است. گفت: او می‌فرماید آن گاوی است زرد یکدست که رنگ آن بینندگان را سرور می‌بخشد. گفتند: پروردگار خود را بخوان تا برای ما روشن کند آن چگونه گاوی است زیرا این گاو بر ما مشتبه است و اگر خدا بخواهد ما قطعاً به آن راه خواهیم یافت. گفت: او می‌فرماید آن گاوی است نه رام که زمین را شخم زند و به کشت آب دهد سالم و بدون هیچ لکّه‌ای است. گفتند: اینک سخن درست را آوردی پس آن را سر بریدند و چیزی نمانده بود، انجام ندهند (بقره/۶۸-۷۱).
فرعون گفت: مرا بگذارید موسی را بکشم تا پروردگار خود را بخواند (غافر/۲۶). هنگامی که عذاب بر فرعونیان فرود آمد. گفتند: ای موسی، پروردگارت را به عهدی که نزد تو دارد، برای ما بخوان اگر این عذاب را از ما برطرف کنی حتماً به تو ایمان خواهیم آورد و بنی‌اسرائیل را قطعآ با تو روانه خواهیم کرد. چون عذاب را تا سررسیدی که به آن رسیدند از آنها برداشتیم باز هم پیمان‌شکنی کردند (اعراف/۱۳۴-۱۳۵).
الیاس به قوم خود گفت: آیا پروا نمی‌کنید؟ آیا بعل را می‌خوانید و بهترین آفرینندگان را وا می‌گذارید (صافّات/۱۲۴-۱۲۵)؟
ما به آنان (اقوامی که هلاک شدند) ستم نکردیم ولی آنان به خود ستم کردند پس چون فرمانِ پروردگارت آمد، خدایانی که به جای خدا می‌خواندند هیچ به کارشان نیامد و جز بر هلاکت آنان نیفزود (هود/۱۰۱).
[ای پیامبر] با خدا معبودی دیگر نخوان. معبودی جز او نیست (قصص/۸۸،۸۷). با خدا معبودی دیگری نخوان که از عذاب‌شدگان خواهی شد (شعراء/۲۱۳). به دین حنیف روی آور و از مشرکان نباش. به جای خدا چیزی را که سود و زیانی به تو نمی‌رساند نخوان. اگر چنین کنی قطعاً از ستمکاران هستی (یونس/۱۰۵-۱۰۶). بگو، آیا به جای خدا چیزی را بخوانیم که نه سودی به ما می‌رساند و نه زیانی؟ آیا پس از این‌که خدا ما را هدایت کرده است، از عقیدۀ خود بازگردیم (انعام/۷۱)؟ بگو، من نهی شده‌ام از این‌که جز خدا کسانی را که می‌خوانید، پرستش کنم (انعام/۵۶؛ غافر/۶۶) [آن هم] زمانی که از سوی پروردگارم برای من دلایل روشن رسیده باشد و دستور یافته‌ام که تسلیم پروردگار جهانیان باشم (غافر/۶۶). بگو، به من خبر دهید از شریکان خود، که به جای خدا می‌خوانید، به من نشان دهید که چه چیزی از زمین آفریده‌اند؟ آیا آنها در آسمان‌ها شرکت داشته‌اند (فاطر/۴۰؛ احقاف/۴)؟ یا به آنها کتابی داده‌ایم که دلیلی بر خود از آن دارند؟ بلکه ستمکاران جز فریب به یکدیگر وعده نمی‌دهند (فاطر/۴۰). بگو، کسانی را که به جای او پنداشته‌اید، بخوانید آنها نه اختیاری دارند که از شما دفع زیان کنند و نه تغییری دهند (اسراء/۵۶). بگو، چه تصوّر می‌کنید، اگر خدا بخواهد صدمه‌ای به من برساند، آیا آنچه را به جای خدا می‌خوانید، می‌توانند صدمۀ او را برطرف کنند؟ یا اگر رحمتی برای من بخواهد، می‌توانند، رحمت او را بازدارند؟ بگو، خدا مرا بس است. اهل توکّل تنها بر او توکّل می‌کنند (زمر/۳۸). بگو، به من خبر دهید اگر راست می‌گویید، اگر عذاب خدا یا رستاخیز به شما برسد، غیر خدا را می‌خوانید؟ بلکه تنها او را می‌خوانید. اگر بخواهد آنچه را درخواست می‌کنید [از شما] برطرف می‌کند. [آن زمان است که] آنچه شریک او می‌سازید، فراموش می‌کنید ( انعام/۴۰-۴۱). چون بنده خدا (پیامبر) برخاست تا او را بخواند، نزدیک بود [مشرکان] بر سر او فرو افتند. بگو، من تنها پروردگار خود را می‌خوانم و کسی را با او شریک نمی‌گردانم (جن/۱۹-۲۰).
از اموال آنان (کسانی که به گناهان خود اعتراف دارند و کار شایسته و ناشایست را با هم می‌آمیزند)، صدقه بگیر تا به وسیلۀ آن، آنان را پاک کنی. برای آنها دعا کن زیرا دعای تو برای آنها آرامشی است و خدا شنوای داناست (توبه/۱۰۳). کسانی را که پروردگار خود را بامدادان و شامگاهان می‌خوانند در حالی که خشنودی او را می‌خواهند، مران. از حساب آنها چیزی بر عهدۀ تو نیست و از حساب تو چیزی بر عهدۀ آنان نیست تا آنها را برانی و از ستمکاران باشی (انعام/۵۲). با کسانی که پروردگار خود را صبح و شام می‌خوانند و خشنودی او را می‌خواهند، شکیبایی پیشه کن و چشمان خود را از آنها برمگیر که زیور زندگی دنیا را بخواهی (کهف/۲۸).
هر کس در این (عیسی)، پس از دانشی که برای تو آمده، با تو محاجّه کند بگو، بیایید پسران ما و پسران شما، زنان ما و زنان شما، خودمان و خودتان را فرا خوانیم سپس دعا کنیم و نفرین خدا را بر دروغگویان قرار می‌دهیم (آل‌عمران/۶۱).
خدا و فرشتگان بر پیامبر رحمت می‌فرستند، ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر او طلب رحمت کنید و به فرمان او گردن نهید (احزاب/۵۶). [به یاد آورید] زمانی که از پروردگار خود درخواست کمک می‌کردید پس دعای شما را اجابت کرد که من شما را با هزار فرشتۀ پیاپی یاری خواهم کرد (انفال/۹).
برخی دیگر از بادیه‌نشینان کسانی هستند که به خدا و روز بازپسین ایمان دارند و آنچه را انفاق می‌کنند، مایۀ تقرّب نزد خدا و دعاهای پیامبر می‌دانند (توبه/۹۹).
سؤال‌کننده‌ای [از کافران] عذابی حتمی را درخواست کرد، که مخصوص کافران است و دفع‌کننده‌ای ندارد (معارج/۱-۳). کافران گفتند: پروردگارا، اگر این (کتاب)، همان حقِ از جانب توست پس از آسمان سنگ‌هایی بباران یا عذابی دردناک بر سر ما بیاور. تا تو در میان آنها هستی، خدا بر آن نیست که آنها را عذاب کند و تا آنها طلب آمرزش می‌کنند خدا عذاب کنندۀ آنها نخواهد بود (انفال/۳۲). در انتظار روزی باش که آسمان دودی نمایان برمی‌آورد که مردم را فرو می‌گیرد. این است عذاب پردرد. [می‌گویند:] پروردگارا، این عذاب را از ما دفع کن که ما ایمان داریم (دخان/۱۰-۱۲). [به کافران] بگو، اگر دعای شما نباشد پروردگارم هیچ اعتنایی به شما نمی‌کند. در حقیقت شما به تکذیب پرداخته‌اید و به زودی [عذاب بر شما] لازم خواهد شد (فرقان/۷۷).
آنگاه که فرستادگان ما به سوی کسانی که بر خدا دروغ می‌بندند یا آیات او را تکذیب می‌کنند می‌آیند تا جان آنها را بگیرند، به آنان گویند: معبودهایی که به جای خدا می‌خواندید، کجا هستند؟ گویند: از دست ما رفته‌اند و بر ضدّ خود گواهی می‌دهند که کافر بودند (اعراف/۳۷).
دعا- قیامت، [اهل بهشت در آنجا] گویند: به راستی ما قبلاً در میان خانواده خود ترسان بودیم پس خدا بر ما منّت نهاد و از عذاب نافذ نگاه داشت زیرا ما پیش از این خدا را می‌خواندیم (طور/۲۸).
کسانی که در آتش هستند، به نگهبانان جهنّم می‌گویند: پروردگار خود را بخوانید تا یک روز از این عذاب را به ما تخفیف دهد. گویند: مگر پیامبران شما دلایل روشن به سوی شما نیاوردند؟ می‌گویند: چرا. می‌گویند: پس بخوانید ولی دعای کافران جز در بیراهه نیست (غافر/۴۹-۵۰). [کافران] می‌گویند: پروردگارا، دوبار ما را به مرگ رساندی و دو بار ما را زنده گرداندی. به گناهان خود اعتراف کردیم پس آیا راه بیرون شدنی هست؟ این [کیفر] از آن رو برای شماست که چون خدا به تنهایی خوانده می‌شد، کفر می‌ورزیدید و چون به او شرک آورده می‌شد، باور می‌کردید (غافر/۱۱-۱۲).
[یاد کن] روزی را که [خدا] می‌گوید: آنهایی را که شریکان من پنداشتید، ندا دهید. پس آنها را بخوانند و اجابتشان نکنند (کهف/۵۲). گفته می‌شود: شریکان خود را فرا خوانید پس آنها را می‌خوانند ولی پاسخشان نمی‌دهند و عذاب را می‌بینند. ای کاش هدایت یافته بودند (قصص/۶۴). [روز رستاخیز] آنچه قبلاً می‌خواندند، از نظر آنان ناپدید می‌شود و آگاه می‌شوند که گریزگاهی ندارند (فصّلت/۴۸). [در آتش به تکذیب‌کنندگان] گفته شود: آنچه را در برابر خدا شریک می‌ساختید، کجا هستند؟ می‌گویند: از نظر ما ناپدید شده‌اند بلکه [گویی] قبلاً ما چیزی را نمی‌خواندیم. این‌گونه خدا کافران را در گمراهی می‌گذارد (غافر/۷۳-۷۴).
موضوعات دیگر مرتبط: استغفار، تضرّع، توبه، تسبیح و تنزیه، پناه، حمد، ذکر، عبادت، کمک خواستن
